Βρετανοί και Αμερικανοί επιστήμονες δημιούργησαν κατά λάθος ένα ένζυμο που μπορεί να «φάει» ένα από τα πιο ευρέως χρησιμοποιούμενα πλαστικά, το ΡΕΤ (polyethylene terepththalate).
Το επίτευγμα, που ήρθε αναπάντεχα, θα βοηθήσει μελλοντικά στη μάχη κατά της ρύπανσης σε ξηρά και θάλασσα, καθώς θα διευκολύνει για πρώτη φορά την ολοκληρωτική διάσπαση και ανακύκλωση εκατομμυρίων τόνων πλαστικών, ιδίως μπουκαλιών από ΡΕΤ, το οποίο σήμερα παραμένει επί εκατοντάδες χρόνια στο περιβάλλον. Το νέο ένζυμο αρχίζει να διασπά το πλαστικό μέσα σε λίγες μόνο μέρες, πολύ ταχύτερα από τους αιώνες που χρειάζεται να διαλυθούν στους ωκεανούς. Ωστόσο, οι ερευνητές αισιοδοξούν ότι η δράση του μπορεί να επιταχυνθεί ακόμη περισσότερο και να μετεξελιχθεί σε βιώσιμη, μεγάλης κλίμακας, διαδικασία.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Τζον ΜακΓκίαν του Ινστιτούτου Βιολογικών Επιστημών του Πανεπιστημίου του Πόρτσμουθ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS), μελετούσαν το φυσικό ένζυμο PETάση ενός βακτηρίου που είχε ανακαλυφθεί το 2016 στην Ιαπωνία και το οποίο από μόνο του «τρώει» το πλαστικό ΡΕΤ. «Όπως αποδείχθηκε τελικά βελτιώσαμε το ένζυμο, γεγονός που ήταν ολίγον σοκαριστικό», είπε ο καθηγητής του Πανεπιστημίου του Πόρτσμουθ, Τζον ΜακΓκίχαν, ο οποίος ήταν επικεφαλής της έρευνας. «Είναι ένα μεγαλειώδες και πραγματικό εύρημα», πρόσθεσε.
Τυχαία, όπως παραδέχθηκαν οι ερευνητές, βρήκαν ένα τρόπο -με την προσθήκη μερικών αμινοξέων- να τροποποιήσουν μέσω βιοτεχνολογίας το ένζυμο, έτσι ώστε να είναι πολύ πιο αποτελεσματικό στο «καταβρόχθισμα» του ΡΕΤ.
Οι επιστήμονες ήδη εργάζονται για να βελτιώσουν ακόμη περισσότερο το τροποποιημένο ένζυμο, προκειμένου να μπορεί να αξιοποιηθεί σε μαζική βιομηχανική κλίμακα και με ταχύτερο ρυθμό για τη διάσπαση των πλαστικών. Μάλιστα, ήδη διαπίστωσαν ότι το μεταλλαγμένο ένζυμο μπορεί να «φάει» και το PEF (polyethylene furandicarboxylate), ένα βιοπλαστικό υποκατάστατο του ΡΕΤ.
Το ΡΕΤ δημιουργήθηκε στη δεκαετία του 1940 και δεν υπάρχει στη φύση για πολύ καιρό, αλλά στο μεταξύ τεράστιες ποσότητες πλαστικών έχουν κατακλύσει τις θάλασσες σε όλο τον κόσμο, καθώς εκεί καταλήγουν πολλά πλαστικά απορρίμματα. Περίπου ένα εκατομμύριο πλαστικά μπουκάλια πουλιούνται κάθε λεπτό ανά τον κόσμο και μόνο το 14% ανακυκλώνονται. Αλλά και γι' αυτά η ανακύκλωση δεν είναι τόσο τέλεια, ώστε το ίδιο πλαστικό να μπορεί να χρησιμοποιηθεί ξανά για να φτιαχτούν νέα διαφανή πλαστικά μπουκάλια.